MENULIS TEKS DESKRIPTIF TENTANG UPACARA ADAT

         KD 4.4 Menulis Teks Deskriptif tentang Upacara Adat

        4.4.1   Mencatat pokok- pokok isi bacaan upacara adat 
        4.4.2  Menyusun urutan peristiwa upacara adat
        4.4.3  Menulis teks peristiwa upacara adat yang dilihat


Sugeng enjang para siswa kelas 9,
Sugeng pepanggihan malih ing pembelajaran Bahasa Jawa edisi BDR ing wulan Oktober iki ...

Ayo kita tansah muji syukur marang Allah Ingkang Maha Kuwasa sing wis paring kabeh kanugrahan marang kita saengga kita kanthi seger kuwarasan bisa sinau bebarengan lan terus nambah kawruh sing migunani.


Pahargyan Tedhak Siti

            Akeh peristiwa sing dianggep penting ing uripe manungsa. Kanggo memperingati prastawa mau biasane wong Jawa banjur nganakake pahargyan/ pengetan minangka tandha puji sukur marang Gusti Kang Akarya Jagad. Salah sijine yaiku pahargyan tedhak siten. Pahargyan tedhak siten dianakake wong tuwa kanggo putrane nalika putra ngancik umur pitung wulan utawa pitung lapan (selapan: 35 dina) . Lumrahe nalika bocah umur pitung lapan dheweke wiwit ajar mlaku utawa ngambah lemah. Mula pahargyan/upacarane diarani “tedhak siti” utawa uga diarani “ngudhun-udhuni”. Tujuane pahargyan iki yaiku ngenalake alam lingkungan marang bocah supaya bocah kenal marang alam sakiwatengene klebu lemah sing diidak-idak saben dinane.

            Pahargyan tedhak siten dimulai kanthi (1) nyirami bocah sing arep di upacarani nganggo kembang  setaman ( mlathi / melur, kanthil, lan mawar ). Kembang – kembang mau duwe teges : mlathi / melur kanthi pengarep-arep supaya putra – putri mau bisa duwe tekad sing kuat, ora melar – melur. Kembang kanthil/ cepaka tujuane supaya putra – putri bisa kasinungan wewujudan ( jasmani ) lan kaprigelan sing marakake sapa bae gampang kumanthil ( raket/ mereki ). Dene kembang mawar kawentar mambu arum bisa gawe alusing kulit, dadi sapa bae sing nyawang bakal melas lan kasmaran. (2) Sawise disirami, putrane dianggoni busana anyar sing dipilih supaya nengsemake para rawuh sing mriksani.(3) Sabanjure bocah mau diambahake ing siti ( lemah ) sing diwenehi krikil utawa lambaran liyane. (4) Rampung kuwi putra dituntun midak jadah (gemblong) pitung warna sing ditata kanthi dilambari pupus pisang. Anggone midak jadah dimulai saka warna putih banjur warna liyane. Midak jadah warna – warni dilambari pupus pisang nggambarake maneka warna kedadean sing dilakoni ing uripe manungsa. Ana susah uga bungah. Ing pangarep-arep kabeh iku kudu bisa dipupus/ ditampa kanthi ati sing legawa. Jadah sing diidak – idak mau biasane didum marang para tamu sing rawuh, kanggo oleh – oleh kondur menyang dalem seperlu kanggo jontrot supaya putra – putrine gampang antuk jodho lan gampang antuk momongan.


          


            (5) Sawise putra midak jadah diterusake menek andha tebu sing diwangun kayedene palenggahane raja. Menek andha tebu kanthi tujuan supaya putra bisa nggayuh gegayuhan (cita-cita) luhur. Tembung tebu yen dikerata basa asale saka tembung ‘’ antebing kalbu ‘’. Dadi, gegayuhan sing luhur mau bisa kasembadan yen dilakoni kanthi manteping ati. Lenggah ing dhuwur kayadene raja maksude supaya bisa dadi pemimpin sing becik tumrap pribadine dhewe uga ing bebrayan agung.




            (6) Mudhun saka andha tebu putra dilebokake ing kurungan sing ing jerone wis dicawisi maneka warna ubarampene wong urip manut apa kersane wong tuwane, kaya ta : dhuwit, pari, potelot, kaca, tasbih, lsp. Saliyane ubarampe mau uga cumawis beras kuning lan arta receh saka sing ajine sithik nganti sing larang dilebokake jero bokor kencana. Dilebokake kurungan maknane supaya bocah dadi wong sing bisa ngurung utawa nyegah pepinginan kurang becik sing bisa ndadekake sangsara. Dene barang apa sing dipilih dening putra dipercaya nglambangake pakaryane bocah ing besuke, upama milih pari, ateges pakaryane ing bidang pertanian, milih dhuwit ateges pakaryane besuk ing bidang keuangan, lsp. (7) Sawise bocah milih barang, beras kuning lan arta receh disebar ing ngarepe para tamu ben diagem rayahan ( udhik – udhik ) minangka pratandha yen barang mau mujudake amal sedhekahe sing duwe keperluan.

            Mengkono mau pahargyan tedhak siten sing nganti wektu iki isih di tindakake dening wong Jawa. Dene carane ora mesthi padha antarane panggonan siji lan panggonan liyane, cocok karo unen – unen ‘’ Desa mawa cara Negara mawa tata ‘’. Nyata yen pahargyan mau duwe teges sing luhur mula wis dadi kuwajiban kita kudu melu nguri – uri supaya lestari.

         ( Kapetik : Penyebar Semangat No.44/2002 dipunjangkepi sumber sanesipun )

 

 

 

 

TUGAS  SISWA

 

1.      Jukuken buku tulismu cathetan mapel Bahasa Jawa

2.      Tulisen kanthi ringkes teks Upacara Adat Tedhak Siti ing dhuwur  ing bukumu.

        Supaya gampang ngringkese, gatekna pokok-pokoke bacaan kaya iki:

    • Arane upacara ing wacan mau 
    • Dianakake kanggo sapa umur pira
    • Tujuane upacara
    • Urutane upacara
    • Ubarampe/perlengkapane upacara
    • Makna sing dikandhut ing upacara mau, upama ana kembang melati, maknane...., kembang cepaka maknane..., kembang mawar maknane .... dst.

3.      SOAL 

       Wangsulana pitakon ing ngisor iki kanthi patitis!


a..      Upacara adat apa sing diandharake  ing wacan mau ?

b..      Apa tujuane upacara adat  mau dianakake?

c.      Kepriye prosesi/urutan  lumakune upacara mau ?

1)      ……

2)      ……

3)      ……

      dst.

d.       Apa bae ubarampe/ perlengkapane upacara  mau ?

1)      ……

2)      ……

3)      ……

dst.

e.       Upacara Jawa ing saben panggonan utawa kutha diperingati, mung carane ora mesti padha. Unen-unen/ paribasan sing cocok kanggo keadaan mau yaiku …………

f.  Tulisen upacara adat sing isih ditindakake ing daerahmu, sethithike 5 bae!

 

4.      Tulisen jawabanmu ing kertas folio, lan dikumpulake dina iki, Sabtu 17 Oktober  telate jam 12.30 ing ruang guru, mejane Bu Astu.

 











Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

SERAT WULANGREH PUPUH SINOM (KLS 7 SEM 2)

CARITA RAMAYANA ( Materi BDR kelas 9 semester 1 )